فرش یزدی چه ویژگی هایی دارد؟

امروز قرعه به نام فرش یزدی افتاده تا در مورد ویژگی های آن و راه های تشخیصش از دیگر فرش های ایرانی صحبت کنیم. یزد یکی از استان های مرکزی ایران است که قدمت بسیاری در فرش بافی دارد. بافته های این استان همیشه زبانزد خاص و عام بوده و برای صادرات به خارج از کشور نیز از آن ها استفاده می شود. ایرانیان همیشه در بافتن فرش شهره جهانیان بوده اند. تقریبا تمامی شهرهای ایران هنر قالی بافی را به عنوان یکی از شغل های ثابت مردمان خود دارند. هر کدام از این فرش ها با توجه به اقلیم و فرهنگ مردم آن استان، ویژگی های خاصی دارند.

در این مقاله سعی کردیم تا تمامی ویژگی هایی که فرش یزدی دارد برای شما برشمریم و به شما آموزش دهیم چگونه با یک نگاه می توانید فرش یزد را از دیگر فرش ها شناسایی کنید. اگر شما هم به دنیای پر نقش و نگار فرش ها علاقمندید، تا انتهای این مطلب ما را یاری نمایید.

ویژگی های عمومی فرش یزد

همان طور که گفتیم، نقش و نگار فرش های هر ناحیه، متاثر از اقلیم و فرهنگ آن منطقه است. با در نظر گرفتن این موضوع، می توان انتظار داشته باشیم که فرش یزدی به دلیل تولد در محیطی مذهبی، از نقش های اسلیمی و لچک و ترنج بهره ببرد. همچنین این استان در منطقه ای بیابانی قرار گرفته و انتظار داریم در فرش یزد رنگ های روشن و طرح حیوانات این اقلیم به چشم بخورد.

از آنجایی که دو استان یزد و کرمان با هم همسایه هستند، فرهنگ و پیشرفت آن ها بسیار متاثر از هم است. از همین رو، تا زمانی که قالی بافی در کرمان رونق پیدا نکرده بود، این هنر در یزد نیز چندان به چشم نمی آمد. زمانی که قالی بافان کرمانی به یزد مهاجرت کردند و هنر خود را به آن ها نیز آموزش دادند، هنر فرش بافی در یزد پیشرفت کرد و به یکی از استان های زبانزد در این صنعت بدل شد.

در گذشته امکان تشخیص فرش های یزدی از فرش های کرمانی چندان میسر نبود؛ چرا که این فرش ها کاملا شبیه به هم بافته می شدند و حتی رنگ آن ها نیز یکی بود. اما به مرور زمان، فرش یزد طرح و نقش مختص خود را پیدا کرد و دیگر به راحتی می توان آن را از میان فرش های کرمانی تشخیص داد.

تفاوت های فرش یزدی و فرش کرمانی

همان طور که گفتیم با گذر زمان تشخیص این دو فرش از هم راحت شده است. در ادامه به برخی از تفاوت های این دو فرش اشاره کرده ایم:

• رنگ قالی کرمانی قرمز زنده است؛ رنگ قالی یزدی قرمز مایل به قهوه ای است. رشته های پود فرش یزد به رنگ قرمز آجری است.
• ارزش کمتر فرش های یزد نسبت به فرش های کرمانی، با وجود استفاده از مواد اولیه مرغوب تر
• فرش های کرمانی گره دو جفتی دارند. این نوع گره در فرش های یزدی دیده نمی شود.

رنگ و الیاف در فرش یزد

برای رنگ کردن الیاف فرش یزدی، از رنگ گیاهی بیشتر استفاده می شود. اگه شما یک فرش یزدبافت قدیمی داشته باشید، حتما مطمئن باشید که رنگ به کار رفته در آن گیاهی است. امروزه اما به دلیل صنعتی شدن فعالیت رنگرزی، از رنگ های شیمیایی برای رنگ کردن الیاف ها استفاده می شود. عمده ترین تفاوت رنگ های مصنوعی این است که شفافیت بیشتری نسبت به رنگ های گیاهی دارند. در حقیقت رنگ های گیاهی کمی کدرتر هستند. از جمله رنگ هایی که در فرش یزدی بسیار به چشم می خورد می توان به رنگ های قرمز، قهوه ای، صورتی، خاکی، سبز، کرم، زرد و به ندرت آبی اشاره کرد. این رنگ ها همان طور که گفتیم، زندگی در یک اقلیم بیابانی با آب و هوایی خشک را به ذهن متبادر می کند.

فرش یزدی با الیاف پشمی بافته می شود. البته این روزها ممکن است از الیاف نخ پنبه برای تار آن استفاده شود. با این حال فرش های نفیس یزدی، حتما با الیاف پشمی بافته شده اند.

طرح و نقش در فرش یزد

همان طور که گفتیم، طرح لچک و ترنج اصلی ترین طرح فرش های یزدی به شمار می رود. این فرش ها به عنوان خرده نقش از گل های ریز بهره می گیرند. در فرش های عتیقه یزدی طرح برخی از حیوانات صحرایی نیز به چشم می خورد.

اندازه و دوام فرش یزدی

فرش های یزدی عموما در اندازه متوسط بافته می شوند. در برخی موارد فرش های نفیس در اندازه های بسیار بزرگ بیش از 24 متری بافته می شوند. دوام فرش یزدی بسیار زیاد است؛ از همین رو، برای مناطقی که رفت و آمد در آن ها زیاد است مثل مساجد و امکان مذهبی، بیشتر از فرش یزدی استفاده می شود. بافت این نوع فرش ضخیم است به همین دلیل دوام آن نسبت به دیگر فرش ها بیشتر است.

قالیشویی فرش یزد

اگر فرش یزدی شما الیاف پشمی داشته باشد، یعنی لطیف است و به مراقبت بسیاری نیاز دارد. از همین رو، شستشوی آن هم باید با دقت و تخصص انجام شود. اگر شما فرش یزدی نفیس دارید، بهتر است شستن آن را به قالیشویی متخصص ارجاع دهید که کار شستشوی فرش های قیمتی و نفس دستباف را انجام می دهند. در این صورت خیال شما راحت است که فرش نفیس و قیمتی شما با شامپوهای مخصوص شسته می شود و آسیبی نخواهد دید.

قیمت فرش یزد

این نوع فرش به دلیل زیبایی و ظرافتی که دارد، قیمت متوسط رو به بالا دارد. لازم است بدانید هر چه تعداد گره در سطح بیشتر باشد، قیمت فرش نیز بالاتر می رود. این فرش حتی در صادرات هم موفق بوده است.

ویژگی های اصلی فرش یزدی

مقاله امروز را با برشمردن ویژگی های اصلی فرش یزدی به پایان می بریم. این نوع فرش معمولا ویژگی هایی که در ادامه یاد شده است، به طور کلی در خود دارد:

تارهای پنبه ای و پودهای ابریشمی

لول بافت

در گذشته گره ترکی بافت

امروزه گره فارسی بافت

دو پوده

رجشمار بین 20 تا 40 گره